Poród naturalny czy cesarskie cięcie?

Przygotowujesz się do porodu i zastanawiasz się nad wyborem między porodem siłami natury a cesarskim cięciem? Które rozwiązanie będzie najlepsze dla dziecka?

W szpitalach publicznych w Polsce nie ma możliwości wykonania cesarskiego cięcia na życzenie. Jednak w szpitalach prywatnych, po spełnieniu pewnych warunków istnieje możliwość zaplanowania tego typu porodu. Kiedy cięcie cesarskie jest konieczne a kiedy postawić na poród siłami natury? Poznaj plus i minusy każdego z rodzajów porodu.

Poród siłami natury (PSN)

Kobiety rodzą od tysięcy lat, jednak współcześnie poród siłami natury (PSN) może mieć mieć różne oblicza. Za poród naturalny uważa się poród pochwowy. Poród naturalny fizjologiczny można podzielić na poród siłami natury (wywołany naturalnie poród bez interwencji zewnętrznej oraz leków) oraz poród drogami natury, czyli poród ze wsparciem farmakologicznym np. kroplówką z oksytocyną przyśpieszającą poród, różnymi rodzajami znieczulenia lub wsparciem medycznym np. użyciem kleszczy, użyciem vaccum czy nacięciem krocza.

Wybór rodzaju porodu naturalnego powinien być konsultowany z ginekologiem wykonującym prowadzenie ciąży, który weźmie pod uwagę czynniki ryzyka np. sposób ułożenia płodu.

Zalety porodu naturalnego dla dziecka

Poród naturalny oznacza szereg korzyści dla dziecka. Przejście przez kanały rodne oraz odczuwanie skurczów macicy ułatwia pozbycie się płynu owodniowego z płuc noworodka. Dzieci, które rodzą się w sposób naturalny mają również kontakt z florą bakteryjną matki, dzięki czemu budują zdrowszy mikrobiom. Poród siłami natury umożliwia także natychmiastowy kontakt matki z dzieckiem po porodzie oraz szybsze rozpoczęcie procesu laktacji.

Zalety porodu naturalnego dla kobiety

Uważa się, że poród naturalny pozwala kobietom szybciej dojść do siebie i uniknąć kilkutygodniowego procesu rekonwalescencji związanego z gojeniem się rany po cesarskim cięciu. Dodatkowo w trakcie porodu naturalnego rodzącej może towarzyszyć partner, co ułatwia również nawiązanie więzi między ojcem a dzieckiem.

Cesarskie cięcie

Cesarskie cięcie (CC) to zabieg chirurgiczny, w trakcie którego rozcina się powłoki brzuszne oraz macicę, najczęściej poziomo, w celu wydobycia dziecka na świat. Początki cesarskiego cięcia datuje się na starożytny Rzym i ten sposób przyjścia na świat przypisuje się, błędnie, Cezarowi. Obecnie w Polsce ok. 43 proc. porodów odbywa się za pomocą CC.

Cesarskie cięcie odbywa się w trybie ostrym (nieplanowym), kiedy w trakcie porodu siłami natury dochodzi do sytuacji wymagającej gwałtownego przyśpieszenia porodu oraz planowy tzw. na zimno. W przypadku trybu nieplanowego operację przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, natomiast podczas planowanego CC podaje się znieczulenie zewnątrzoporowe lub podpajęczówkowe. Decyzję o nieplanowanym cięciu cesarskim podejmuje wyłącznie lekarz w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia matki lub dziecka, skupimy się zatem na zaletach i wadach planowanego cesarskiego cięcia.

Zalety cesarskiego cięcia

CC jest poważną chociaż powszechną operacją. Zainteresowanie cesarskim cięciem wynika przede wszystkim z wygody i możliwości większej kontroli nad przebiegiem porodu. Dla matki zaletą cesarskiego cięcia jest możliwość przygotowania się do porodu (np. zapewnienie opieki starszemu dziecku) a także ochrona dróg rodnych. Do plusów zalicza się również brak bólu porodowego, co jest istotne dla kobiet cierpiących na lęk przed porodem czyli tokofobię. Dla dziecka cesarskie cięcie oznacza mniejsze ryzyko komplikacji w trakcie porodu.

Wady cesarskiego cięcia

Cesarskie cięcie jak każda operacja przynosi ryzyko powikłań m.in. związanych z zastosowanym znieczuleniem oraz z samym przebiegiem operacji (np. uszkodzenie jelit, zakrzepy czy krwotoki). Przyjmuje się także, że gojenie się rany po CC trwa dłużej niż rekonwalescencja po porodzie naturalnym. Dodatkowo może dojść do komplikacji związanych z gojeniem się rany a także konieczność mobilizacji blizny po zagojeniu. Ponad to należy wstrzymać się nawet rok czy dwa z kolejną ciążą do czasu zagojenia się rany na macicy po CC, zaś zbyt cienka blizna może stanowić przeciwskazanie do kolejnego porodu naturalnego.

Dla dziecka przyjście na świat za pomocą cesarskiego cięcia oznacza brak zetknięcia się z florą bakteryjną pochwy matki, zaś badania epidemiologiczne wskazują, że u dzieci urodzonych poprzez CC częściej dochodzi do zaburzeń immunologicznych, zwłaszcza alergii, cukrzycy typu 1 i astmy. Dodatkowo u dzieci, które przyszły na świat poprzez CC częściej dochodzi do zaburzeń oddychania.

Kwalifikacja do cięcia cesarskiego

Istnieje szereg czynników kwalifikujących do cesarskiego cięcia. W przypadku planowego CC lekarz prowadzący ciążę powinien poinformować pacjentkę o konieczności wykonania cesarskiego cięcia oraz wydać skierowanie do szpitala w celu umówienia terminu.

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje planowane cesarskie cięcie w takich sytuacjach jak m.in.: nieprawidłowe położenie płodu, ciąża mnoga (bliźniacza jednoowodniowa i powyżej dwójki dzieci), patologia w obrębie miednicy małej, wskazania neurologiczne (m.in. padaczka, tętniak lub guz mózgu), problemy okulistyczne (np. jaskra), psychiatryczne np. wspomniana wcześniej tokofobia czy z uwagi na wskazania onkologiczne.

Jednym z ważnych czynników jest również wcześniejszy poród poprzez CC. W tym przypadku ginekolog prowadzący może zdecydować, iż bezpieczniej jest rozwiązań kolejną ciążę również za pomocą CC, chociaż po cesarskim cięciu poród naturalny tzw. VBAC jest możliwy a często nawet wskazany.

Poród siłami natury czy cesarskie cięcie?

Jak widać, każdy rodzaj porodu ma swoje zalety. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje poród naturalny z jak najmniejszą liczbą zewnętrznych interwencji, jednak na ostateczną decyzję wpływa położenie płodu, czynniki ryzyka oraz stan zdrowia matki i dziecka. Kobieta powinna podjąć decyzję o wyborze sposobu porodu poprzez rozmowę z lekarzem prowadzącym ciążę oraz szczegółową analizę zalet i wad każdego rozwiązania.

autorka: Marta Śniegocka