Alergia a przeziębienia- jak je rozróżnić?
Alergia a przeziębienie
Alergia to nadmierna i nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na obce substancje występujące w środowisku, zwane alergenami. U osób zdrowych nie wywołują one żadnych reakcji, natomiast u osób uczulonych organizm błędnie identyfikuje je jako zagrożenie i zaczyna wytwarzać przeciwciała. Prowadzi to do stanu zapalnego i może powodować uciążliwe dolegliwości.
Najczęstszymi alergenami są pyłki roślin (np. trawy, brzozy, olchy), sierść zwierząt, roztocza kurzu domowego, pleśń i grzyby, niektóre pokarmy oraz substancje chemiczne. Alergia nie jest zaraźliwa, lecz jest dość powszechna i może dotknąć każdego – bez względu na wiek czy płeć. Niektóre osoby mają genetyczną skłonność do jej rozwoju. Nie bez wpływu pozostają też środowisko i warunki, w których żyjemy.
Objawy alergii nasilają się szczególnie w okresie pylenia roślin, czyli wiosną, latem i wczesną jesienią. Utrzymują się tak długo, jak długo trwa kontakt z alergenem – czasem nawet przez cały rok.
Przeziębienie to infekcja górnych dróg oddechowych (zatok, nosa, gardła i krtani). Wywołują ją liczne wirusy, przenoszone drogą kropelkową. Zakażenie wirusowe może wystąpić kilka razy w roku, zwłaszcza w sezonie jesienno-wiosennym, kiedy aktywność wirusów jest największa, a odporność organizmu obniżona.
Przeziębienie najczęściej występuje u dzieci oraz u dorosłych, którzy mają z nimi częsty kontakt. Rzadziej chorują osoby starsze, ponieważ wraz z upływem czasu układ odpornościowy rozpoznaje coraz więcej wirusów i skuteczniej na nie reaguje.
A zatem alergia i przeziębienie to dwie różne choroby o odmiennych przyczynach. Dlaczego więc tak często są mylone?
Alergia czy przeziębienie – objawy
Najczęściej mylony z przeziębieniem jest alergiczny nieżyt nosa, zwany katarem siennym, ponieważ daje bardzo podobne objawy. Zarówno w przypadku przeziębienia, jak i alergii pojawiają się katar, niedrożność nosa, kaszel i kichanie. Między tymi objawami można jednak dostrzec subtelne różnice:
- w obu przypadkach nieżyt nosa objawia się wyciekającą wodnistą wydzieliną oraz zatkaniem nosa gęstszą wydzieliną, która utrudnia oddychanie. W przeziębieniu wydzielina ta z czasem może przybierać żółty lub zielonkawy kolor (zmiana koloru wydzieliny nie zawsze oznacza infekcję bakteryjną);
- kichanie występuje zarówno w przeziębieniu, jak i alergii, jednak w tym drugim przypadku jest częstsze, gwałtowne i pojawia się seriami;
- kaszel przy przeziębieniu zwykle na początku jest suchy, z tendencją do przechodzenia w mokry. W alergii pojawia się sporadycznie, zwykle ma charakter suchy i napadowy. Jest wynikiem nadreaktywności oskrzeli lub podrażnienia gardła przez wydzielinę spływającą z nosa.
Infekcji wirusowej mogą towarzyszyć także ból gardła, bóle mięśni, ogólne złe samopoczucie i gorączka, które rzadko występują w alergii. Z kolei dla alergii typowe są swędzenie i łzawienie oczu oraz świąd nosa, uszu, podniebienia i gardła, które nie pojawiają się w przebiegu infekcji. Może także wystąpić zapalenie spojówek, pokrzywka, wysypka lub inne zmiany skórne.
Objawy przeziębienia pojawiają się kilka dni od zakażenia wirusem, natomiast w alergii występują natychmiast po kontakcie z alergenem.
Alergia i przeziębienie nie zawsze przyjmują pełnoobjawowy przebieg, a ich symptomy mogą różnić się nasileniem, co dodatkowo utrudnia ich rozróżnienie. Istotną cechą pozwalającą je odróżnić jest czas trwania choroby. Przeziębienie rozwija się stopniowo, trwa zazwyczaj 7–10 dni i ustępuje samoistnie. Szczyt objawów przypada najczęściej w 2–3 dniu infekcji. Alergia pojawia się nagle, w wyniku kontaktu z alergenem, i może utrzymywać się tygodniami, miesiącami, a nawet przez cały rok – w zależności od alergenu, który ją wywołuje.
Alergia i przeziębienie – diagnoza
Przeziębienie rozpoznaje się na podstawie wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego i występujących objawów.
Podobnie wygląda diagnostyka alergii, jednak jej potwierdzenie wymaga dodatkowych badań, takich jak:
- testy skórne – polegają na naniesieniu niewielkiej ilości alergenu na skórę i obserwacji, czy pojawi się reakcja alergiczna;
- testy z krwi – polegają na oznaczeniu przeciwciał IgE dla poszczególnych alergenów;
- testy prowokacyjne – polegają na podaniu pacjentowi alergenu pod kontrolą lekarza i obserwacji reakcji organizmu.
Badania te umożliwiają identyfikację alergenu i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Alergia i przeziębienie – jak leczyć?
Alergia i przeziębienie to dwie zupełnie różne choroby, które wymagają odmiennego leczenia.
Leczenie przeziębienia polega na łagodzeniu objawów. Ulgę mogą przynieść leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe oraz zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa i zatok. Pomocne są również inhalacje z soli fizjologicznej, preparaty przeciwkaszlowe i tabletki do ssania na podrażnione gardło. Choremu zaleca się odpoczynek oraz odpowiednie nawodnienie. Leczenie można wspierać domowymi sposobami, takimi jak picie ciepłego mleka lub herbat owocowych z miodem.
Leczenie alergii opiera się przede wszystkim na unikaniu kontaktu z alergenem, choć nie zawsze jest to możliwe. Podstawą farmakoterapii są leki przeciwhistaminowe, które hamują reakcję uczuleniową i łagodzą objawy. Pomocne mogą być także sterydy donosowe, krople do oczu i płukanie nosa solą fizjologiczną.
Najskuteczniejszą metodą leczenia alergii jest jednak immunoterapia alergenowa (tzw. odczulanie). Polega ona na podawaniu pacjentowi małych dawek alergenu, na który jest uczulony, co stopniowo uodparnia układ odpornościowy i zapobiega nieprawidłowej reakcji. Odczulanie można przeprowadzić u osób w każdym wieku – dzieci, młodzieży i dorosłych. Terapia jest jednak długotrwała i wymaga od pacjenta dużej systematyczności, może trwać nawet 3–5 lat. Odczulanie nie tylko łagodzi objawy alergii, ale także zmniejsza ryzyko rozwoju astmy oskrzelowej.
O kwalifikacji do odczulania decyduje lekarz. Przeciwwskazaniami są m.in. wiek poniżej 5 lat, obniżona odporność, astma, aktywne infekcje, choroby autoimmunologiczne i nowotworowe.
Podsumowanie
Choć alergia i przeziębienie mogą dawać podobne objawy, są to różne choroby wymagające odmiennego leczenia. Czasem ich rozróżnienie bywa trudne. Jeśli katar utrzymuje się przez dłuższy czas, warto skonsultować się z lekarzem i sprawdzić, czy nie jest to objaw alergii. Nieleczona alergia może utrudniać codzienne funkcjonowanie, a z czasem prowadzić do przewlekłej astmy alergicznej.
Źródła:
https://newsinhealth.nih.gov/2014/10/cold-flu-or-allergy
https://www.mp.pl/pacjent/astma/wszystkooastmie/kacikalergika/49668,co-to-jest-alergia
https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57558,objawy-alergii
https://www.journalsmededu.pl/index.php/alergoprofil/article/view/1488/1379
https://www.zwrotnikraka.pl/jak-odroznic-alergie-od-przeziebienia-sprawdz-objawy/