Co to jest niskie ciśnienie tętnicze?

U zdrowego człowieka ciśnienie tętnicze krwi powinno się mieścić w granicach 120–129/80–84 mmHg. Za optymalne uznaje się ciśnienie o wartości 120/80 mmHg. Kiedy wartości ciśnienia spadają poniżej 90/60 mmHg, mówimy wtedy o niskim ciśnieniu krwi. Jest to stan, w którym nacisk krwi na ściany tętnic podczas bicia serca jest zbyt mały.

Niskie ciśnienie krwi nazywane jest inaczej hipotensją, hipotonią lub potocznie – niedociśnieniem.

Niskie ciśnienie tętnicze – rodzaje i przyczyny

Wyróżniamy trzy rodzaje hipotonii:

hipotonia pierwotna (samoistna, konstytucjonalna) – to najpowszechniej występująca postać niedociśnienia. Może mieć podłoże genetyczne i występować wśród członków rodziny. W przypadku hipotonii pierwotnej niskie ciśnienie utrzymuje się przewlekle i nie wynika z żadnych problemów zdrowotnych. Przyczyn tego stanu zwykle nie udaje się ustalić. Problem ten najczęściej dotyczy dziewcząt i kobiet w średnim wieku oraz wysokich i szczupłych osób;
hipotonia wtórna – jest konsekwencją innej choroby (np. cukrzycy, nadciśnienia płucnego, niedoczynności tarczycy, padaczki, anemii), zaburzeń (np. hormonalnych) lub przyjmowania określonej grupy leków (np. leków stosowanych w terapii choroby Parkinsona, leków psychotropowych lub leków odwadniających). Hipotonia wtórna bywa także następstwem odwodnienia, stresu, krwotoku, ciężkiej reakcji alergicznej, wstrząsu bólowego, czy nadużywania alkoholu.
hipotonia ortostatyczna – wynika z problemów związanych z krążeniem. Pojawia się w skutek szybkiej zmiany pozycji ciała z leżącej lub siedzącej na stojącą. Ten rodzaj niedociśnienia najczęściej dotyczy osób starszych (po 65. roku życia) oraz obciążonych licznymi chorobami przewlekłymi (np. cukrzycą, chorobą Parkinsona, chorobami nadnerczy).

Niskie ciśnienie krwi – objawy

Niektóre osoby z niskim ciśnieniem nie odczuwają żadnych dolegliwości, u innych może ono powodować nieprzyjemne i utrudniające normalne funkcjonowanie objawy. Najczęściej osoby z niskim ciśnieniem skarżą się na:

zawroty głowy;
mdłości,
omdlenia;
mroczki przed oczami;
zamroczenie;
poczucie dezorientacji;
bóle głowy;
zaburzenia koncentracji;
osłabienie;
senność;
przyspieszone tętno;
płytki, przyspieszony oddech;
wilgotną i bladą skóra;
zimne stopy i dłonie (nawet w ciepłe dni).

Niskie ciśnienie tętnicze a wysoki puls

Ciśnienie krwi oraz puls są ze sobą powiązane i wzajemnie na siebie wpływają. Zwykle przy niskim ciśnieniu puls jest wysoki. Dlaczego? Przy hipotonii tkanki i organy są niedotlenione i gorzej ukrwione, co jest bardzo niekorzystne dla organizmu. Dlatego serce, by zapewnić sprawniejszy przepływ krwi, przyspiesza swoją pracę, co jest zauważalne w postaci przyspieszonego tętna.

Niskie ciśnienie w ciąży

Hipotonia wtórna może pojawić się u kobiet w ciąży i jest to zjawisko normalne, związane z zachodzącymi w organizmie zmianami hormonalnymi w tym okresie. Najczęściej niskie ciśnienie występuje w I trymestrze, a po porodzie wraca do stanu sprzed ciąży. Niskie ciśnienie u ciężarnych kobiet może także pojawić się w wyniku odwodnienia, zbyt długiego stania lub wysiłku fizycznego. Objawy niskiego ciśnienia w ciąży nie różnią się od klasycznych objawów i jeśli nie są zbyt uciążliwe, można je przeczekać lub spróbować podnieść ciśnienie domowymi metodami (odpowiednie nawodnienie, odpoczynek, umiarkowana aktywność fizyczna np. spacer lub joga). Jeśli jednak dolegliwości związane z niskim ciśnieniem stanowią zagrożenie dla zdrowia matki lub dziecka – należy skonsultować się z lekarzem.

Czy niskie ciśnienie zagraża życiu?

Niskie ciśnienie krwi, któremu nie towarzyszą żadne objawy, zwykle nie jest powodem do niepokoju. Są jednak sytuacje, w których hipotonia może bezpośrednio zagrażać życiu lub zdrowiu:

niskie ciśnienie niekorzystnie wpływa na przepływ krwi i może powodować zaburzenia w pracy ważnych organów (takich jak serce lub mózg) oraz ich uszkodzenie;
niskie ciśnienie krwi w przypadku dużej utraty krwi, ciężkiej infekcji (sepsa) lub silnej reakcji alergicznej może doprowadzić do wstrząsu (septycznego lub hipowolemicznego), który może skutkować uszkodzeniem narządów, niewydolnością wielonarządową, a nawet śmiercią. Taka sytuacja wymaga natychmiastowej interwencji medycznej;
zawroty głowy i omdlenia wynikające z niskiego ciśnienia oraz związane z tym zwiększone ryzyko upadków, mogą stanowić zagrożenie dla osób starszych, bardziej narażonych na złamania i urazy;
niskie ciśnienie może nasilać objawy choroby Parkinsona lub cukrzycy, a także powodować dodatkowe komplikacje;
wraz z nagłym spadkiem ciśnienia mogą wystąpić poważne stany, takie jak tamponada (krew lub inny płyn w jamie osierdzia), zawał serca, czy zatorowość płucna.

Jak podnieść niskie ciśnienie tętnicze?

Niedociśnienie, jeśli nie powoduje żadnych dolegliwości i nie wynika z innych chorób, zazwyczaj nie wymaga leczenia farmakologicznego. Z niedociśnieniem można sobie poradzić i mu zapobiegać, stosując domowe metody. Co można zrobić? Oto kilka rad:

zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu i pić około 2–2,5 litra wody dziennie;
jeść częściej, ale mniejsze i dobrze zbilansowane posiłki;
nieznacznie zwiększyć ilość spożywanej soli, gdyż zatrzymuje ona wodę w organizmie (sól trzeba stosować w umiarze, ponieważ jej nadmiar może szkodzić i prowadzić np. do nadciśnienia);
wprowadzić regularną aktywność fizyczną;
wysypiać się, a po przebudzeniu wykonać masaż nóg i unikać szybkiego wstawania;
brać naprzemiennie zimne i ciepłe prysznice pobudzające krążenie;
unikać długiego stania oraz gwałtownych zmian pozycji;
pić kawę lub inne napoje zawierające kofeinę – jednak z umiarem, gdyż kawa działa moczopędnie i sprzyja utracie wody;
rzucić palenie i unikać spożywania alkoholu;
unikać przebywania w pełnym słońcu i gorących pomieszczeniach (np. saunach);
pić napary z ziół takich jak: majeranek, mięta, rumianek, kwiaty lawendy, czy korzeń lubczyku;
suplementować magnez i potas z witaminą B6 i koenzymem Q10;
unikać stresu.

Co ważne – powyższe metody mogą zadziałać, ale może się też zdarzyć, że u niektórych osób nie przyniosą żadnych efektów. Jeśli domowe metody zawiodą lub – co istotniejsze – niskie ciśnienie wynika z innej choroby, konieczna będzie wizyta u specjalisty, który wdroży odpowiednie leczenie.

Podsumowując – niskie ciśnienie tętnicze zazwyczaj nie stanowi zagrożenia dla życia i nie wymaga leczenia farmakologicznego. Warto jednak mieć je pod kontrolą, regularnie chodzić na badania profilaktyczne i dbać o zdrowy tryb życia, który pomoże w utrzymaniu ciśnienia na odpowiednim poziomie i poprawi samopoczucie.

Źródła:

blog medyczny

Czy niskie ciśnienie może zagrażać życiu?