Biopsja – jak się przygotować?

Biopsja jest zabiegiem, który polega na pobraniu, metodą inwazyjną, próbki materiału biologicznego (z tkanki, narządu, skóry) w celu zidentyfikowania zmian chorobowych, najczęściej nowotworowych. Badanie odbywa się w warunkach laboratoryjnych z wykorzystaniem mikroskopu świetlnego.
Ze względu na wysoką skuteczność biopsji, jest bardzo często zlecana przez lekarzy, by sprawdzić, z jakimi zmianami w organizmie mają do czynienia oraz aby postawić pewną diagnozę i zastosować właściwe leczenie.

Czeka Cię biopsja? Przeczytaj, jak należy się przygotować, jak przebiega to badanie oraz jakie są jego rodzaje.

Rodzaje biopsji

W medycynie, ze względu na metody dotarcia do potencjalnie zakażonych komórek, wyróżnia się różne rodzaje biopsji. Najczęściej stosowane są: biopsja cienkoigłowa aspiracyjna (BAC) i cienkoigłowa celowana (BACC) oraz gruboigłowa (CNB). Nie trudno się domyślić, że ich nazewnictwo uzależnione jest od średnicy igły, którą lekarz wykonuje dane badanie.

Poza wyżej wspomnianymi, możemy wyszczególnić dodatkowo:

• biopsję otwartą, podczas której badane tkanki są pobierane operacyjnie bądź laparoskopowo;

• biopsję endoskopową, polegającą na wycinku fragmentu w trakcie gastroskopii lub kolonoskopii;

• biopsję wycinającą, dzięki której specjalista ma możliwość całkowitego usunięcia badanej zmiany wraz z tzw. marginesem tkanki zdrowej;

• biopsję wiertarkową z pobraniem materiału przy pomocy specjalnego wiertła (tzw. trepanu);

• biopsję rysową, stosowaną głównie w badaniach ginekologicznych, która polega na użyciu specjalnej łyżeczki w celu zdrapania podejrzanej tkanki z danego narządu;

• biopsję mammotoniczną, z użyciem mammotomu (specjalne urządzenie, które dzięki igle rotacyjnej jest w stanie pobrać próbkę w postaci wielu wycinków) i przeprowadzaną przy podejrzeniu nowotworu piersi.

Warto zaznaczyć, że na tym nie kończy się klasyfikacja biopsji.

Jak przebiega biopsja?

Tak jak wspominaliśmy na początku, ze względu na różne metody dotarcia do potencjalnie zainfekowanych tkanek, wyróżniamy kilkanaście rodzajów biopsji, dobieranych według konkretnych sytuacji zdrowotnych. Każdy rodzaj przebiega nieco inaczej, często przy zastosowaniu dodatkowych urządzeń. Po wykonaniu biopsji najczęściej wymagane jest pozostanie w pozycji leżącej w placówce medycznej celem obserwacji po zabiegu.

Do najczęściej przeprowadzanych biopsji należą: biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC), biopsja aspiracyjna cienkoigłowa celowana (BACC) oraz biopsja gruboigłowa.

Przebieg biopsji cienkoigłowej (BAC)

Ten rodzaj biopsji jest stosunkowo szybką, bezbolesną procedurą i z reguły nie wymaga specjalnego przygotowania pacjenta. Badanie trwa zazwyczaj kilka minut i polega na pobraniu fragmentu tkanki za pomocą bardzo cienkiej igły biopsyjnej o średnicy od 0,4 do 0,7 mm. Aspirowany materiał diagnozowany jest pod specjalnym mikroskopem.

Przebieg biopsji cienkoigłowej celowanej (BACC)

W odróżnieniu do biopsji BAC, BACC wykonywana jest pod kontrolą aparatu USG, co pozwala na bardzo precyzyjne określenie diagnozowanego miejsca wkłucia przez specjalistę. Sam przebieg badania biopsji BAC i BACC jest niemal identyczny.

Przebieg biopsji gruboigłowej (CNB)

Podczas biopsji gruboigłowej wykorzystuje się igłę biotyczną o średnicy 1,5-3 mm, dzięki której możliwe jest pobranie wycinka walcowatego z wcześniej naciętego fragmentu skóry. Ten typ biopsji stosuje się w znieczuleniu miejscowym, m.in. przy diagnozowaniu zaawansowanego nowotworu.

Jak należy przygotować się do biopsji?

Biopsja zazwyczaj nie wymaga specjalnych wyrzeczeń lub przygotowania przed badaniem, ponieważ i tak jest wykonywana w warunkach ambulatoryjnych, wówczas o pacjenta najlepiej zadbają pielęgniarki oraz lekarze.

Jedynie osoba przyjmująca leki na zmniejszenie krzepliwości krwi, powinna je odstawić na 7-10 dni wcześniej.

W związku z zaplanowanym zabiegiem należy powiadomić swojego lekarza prowadzącego przede wszystkim o wszystkich przewlekłych schorzeniach i przyjmowanych lekach, alergiach oraz o ewentualnej ciąży lub karmieniu piersią.

Przeciwwskazania przy biopsji

Konkretne przeciwwskazania uzależnione są głównie od miejsca, z którego ma być pobrany materiał tkankowy. Natomiast są pewne ogólne założenia, które uniemożliwiają wykonanie biopsji. Zaliczamy do nich: zaburzenia krzepnięcia krwi, skazę krwotoczną oraz ropne zmiany skórne w miejscu planowanego nakłucia.