Kiedy udać się z dzieckiem do psychologa?

Czasy kiedy wizyta u psychologa była powodem do wstydu na szczęście minęły. Obecnie wizyta u psychologa dziecięcego może być elementem wsparcia dziecka w wielu sytuacjach. Kiedy warto pomyśleć o wizycie z dzieckiem u psychologa?

Zgodnie z danymi UNICEF-u około 9 proc. dzieci w Polsce (630 tys. ) wymaga profesjonalnej pomocy psychologicznej. Z kolei zlecone przez Rzecznika Praw Dziecka badania wykazały, że co siódme dziecko w Polsce odczuwa niezadowolenie ze swojego życia w stopniu zagrażającym jego zdrowiu psychicznemu.

Pierwsza myśl o wizycie u psychologa pojawia się zwykle w momencie, kiedy coś w rozwoju lub zachowaniu dziecka budzi nasze obawy. Warto podkreślić, że wizyta u psychologa nie oznacza automatycznie podjęcia długotrwałej terapii czy wykrycia poważnych problemów psychologicznych. Często wystarczy nawet jedna wizyta, aby zdiagnozować problem i zaproponować właściwe rozwiązanie.

Gdzie udać się z dzieckiem do psychologa?

Wsparcie w przypadku problemów psychologicznych u dzieci można znaleźć w kilku miejscach. Bezpłatna pomoc w ramach NFZ oferowana jest m.in w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, warto jednak pamiętać, że aby udać się do psychologa często potrzebujemy skierowania np. od pediatry (ten obowiązek został zniesiony w pandemii, aby ułatwić otrzymacie wsparcia psychologicznego).

Większą swobodę mamy w przypadku prywatnych wizyt. Psychologów znajdziemy zarówno w niepublicznych poradniach psychologicznych jak i prywatnych gabinetach czy centrach medycznych.

Kiedy z dzieckiem do psychologa: Zaburzenia w rozwoju

Wizytę u psychologa można odbyć już z kilkumiesięcznym niemowlakiem, jeśli mamy obawy dotyczące jego harmonijnego rozwoju. Psycholog może ocenić rozwój psychoruchowy i zaobserwować np. nadmierne napięcie, nadwrażliwość lub niewrażliwość na bodźce (np. słuchowe, dotykowe) lub trudności ze skupieniem.

U starszych dzieci wątpliwości może budzić rozwój mowy (ograniczony zasób słownictwa lub niewyraźna mowa) czy niedostatecznie rozwinięta motoryka mała lub duża (np. trudności z równowagą, operowaniem kredkami, sztućcami czy nożyczkami).

Na problemy może zwrócić uwagę rodzic, ktoś z bliskiego otoczenia (rodzina, znajomi), ale również opiekunowie w żłobku lub przedszkolu. Już w żłobkach odbywają się badania przesiewowe, po których dziecko może udać się do poradni psychologiczno-pedagogicznej, której podlega żłobek lub przedszkole, do dalszej diagnozy.

Kiedy z dzieckiem do psychologa: Problemy z emocjami

Jeśli dziecko przejawia wzmożoną, niekontrolowaną agresję, cierpi na silne lęki i fobie, zaburzenia snu (w tym nocne moczenie), jest często smutne, przygnębione lub wycofane, warto udać się do psychologa na konsultacje. Dotyczy to zarówno młodszych dzieci, jak i nastolatków, którym często łatwiej rozmawiać o swoich obawach i lękach z bezstronną osobą z zewnątrz.

Kiedy z dzieckiem do psychologa: Problemy społeczne

Relacje społeczne są ważnym elementem rozwoju dziecka. Dlatego warto udać się na wizytę do psychologa dziecięcego, jeśli u młodszych dzieci widzimy niechęć w nawiązywaniu relacji z innymi dziećmi czy z rodzicami lub silny lęk separacyjny. Z kolei u nastolatków mogą być to problemy z dopasowaniem się do grupy rówieśniczej, bycie ofiarą przemocy zarówno fizycznej jak i wirtualnej czy lęk przed kontaktami społecznymi. Dobrze zwrócić się do psychologa zwłaszcza, kiedy widzimy u dziecka radykalne zmiany w zachowaniu np. zamknięcie się w sobie, unikanie kontaktów czy pogorszenie wyników nauki.

Kiedy z dzieckiem do psychologa: Objawy psychosomatyczne

Często problemy psychologiczne u dziecka mogą dawać objawy czysto fizyczne. Wizyta u psychologa dziecięcego może być pomocna, jeśli dziecko ma często wysypki, bóle głowy, bóle brzucha, mdłości, zawroty głowy czy problemy z łaknienie, zaś wizyty u pediatry i innych specjalistów oraz wykonane badania nie dają odpowiedzi na temat źródła problemów.

Kiedy z dzieckiem do psychologa: Trudna/stresogenna sytuacja w rodzinie

Kolejnym powodem do wizyty u psychologa mogą być duże zmiany, które zaszły w życiu dziecka. Należy do nich m.in. separacja lub rozwód rodziców, śmierć bliskiej osoby lub pojawienie się rodzeństwa. Jeśli widzimy, że zmiana wpłynęła negatywnie na dziecko warto skonsultować się z psychologiem, aby zasięgnąć porady jak można mu pomóc. Dodatkowo wizyta u psychologa może być związana z potrzebami rodziców, którzy również mogą nie radzić sobie w tej sytuacji lub chwilowo nie dysponować wystarczającymi zasobami do wsparcia dziecka.

Jeśli jako rodzic czujemy, że nie dajemy sobie rady z niektórymi zachowaniami dziecka, mamy wątpliwości czy reagujemy odpowiednio do sytuacji i potrzeb naszego dziecka również dobrze porozmawiać z psychologiem, który może wskazać sposoby na poprawę komunikacji w rodzinie czy sposobów rozwiązywania konfliktów.

Kiedy z dzieckiem do psychologa: Optymalny rozwój dziecka

Chociaż wizyta u psychologa może kojarzyć się w pierwszym momencie negatywnie to psychologowie mają za zadanie nie tylko rozwiązywanie problemów psychologicznych, ale również wsparcie potrzeb dziecka w zakresie rozwoju. Przykładowo psycholog może służyć radą w celu określenia gotowości szkolnej dziecka, jeśli np. wahamy się czy posłać 6-latka do szkoły, doradzić przy wyborze właściwej drogi zawodowej lub wspomóc dziecko w znalezieniu motywacji do nauki. Poradnie psychologiczne pomagają również dzieciom wybitne uzdolnionym, dając rodzicom wskazówki co do właściwego postępowania (np. przeskoczenia klas). Ponad to w poradniach psychologicznych odbywają się nie tylko zajęcia dla dzieci, ale również dla rodziców np. z umiejętności komunikacji czy kontroli gniewu.

autorka: Marta Śniegocka