Jakie są zaburzenia mikcji u mężczyzn?

Wśród najczęstszych problemów z oddawaniem moczu u mężczyzn można wymienić:

częstomocz, czyli problem ze zbyt częstym oddawaniem moczu w małych ilościach. Zdrowy mężczyzna prawidłowo powinien oddawać mocz 7 razy na dobę. Jeśli mocz oddawany jest 8 razy lub częściej w ciągu dnia oraz więcej niż 2 razy w nocy (nykturia), mówimy już o częstomoczu. Częstomocz wiąże się z silną potrzebą skorzystania z toalety, która niespełniona na czas, może doprowadzić do mimowolnego wycieku moczu. Przy częstomoczu parcie na pęcherz utrzymuje się, mimo jego opróżnienia;

wielomocz (poliuria), czyli wydalanie zbyt dużych ilości moczu na dobę (powyżej 2,5–3 litrów). Norma to wydalanie około 1,5–2 litrów moczu na dobę przy spożyciu około 2 litrów płynów;

skąpomocz (oliguria), czyli zbyt małe wydalanie moczu na dobę (poniżej 500 ml na dobę);

bezmocz, czyli wydalanie mniej niż 100 ml moczu na dobę;

krwiomocz, czyli obecność krwi w moczu (co wpływa na zmianę jego zabarwienia na różowo-czerwony), może jej również towarzyszyć pieczenie przy oddawaniu moczu;

zatrzymanie moczu. To zaburzenie może mieć charakter przewlekły – wówczas wydalanie moczu jest możliwe, ale nie doprowadza do całkowitego opróżnienia pęcherza, co skutkuje stałym zaleganiem w nim pewniej ilości moczu. Natomiast ostre zatrzymanie moczu to sytuacja, w której zatrzymanie moczu występuje nagle i uniemożliwia opróżnienie pęcherza. Jest to stan bardzo niebezpieczny, zagrażający zdrowiu, a nawet życiu i wymaga pilnej konsultacji lekarskiej;

dysuria, czyli bolesne oddawanie moczu, któremu towarzyszą trudności z oddawaniem i utrzymaniem moczu, pieczenie w cewce moczowej, częstomocz i potrzeba natychmiastowego oddania moczu, a także ciągłe i bolesne parcie na pęcherz;

zespół nadreaktywnego pęcherza moczowego, czyli uczucie silnego parcia na pęcherz i potrzeba pilnego oddania moczu, połączona z częstomoczem i nykturią oraz często z niekontrolowanym oddawaniem moczu;

nietrzymanie moczu (inkontynencja), czyli mimowolne, niekontrolowane oddawanie lub popuszczanie moczu. Może mieć charakter wysiłkowy (nietrzymanie moczu pojawia się podczas kichania, kaszlania, śmiechu, aktywności fizycznej itp.), wynikać z parcia na pęcherz (np. z powodu nadreaktywnego pęcherza) lub z powodu przepełnionego pęcherza. Jest to problem, który najczęściej dotyczy mężczyzn w podeszłym wieku, ale może pojawić się także u młodszych panów;

problemy z rozpoczęciem mikcji, czyli trudności lub opóźnienia w rozpoczęciu oddawania moczu;

słaby przepływ moczu, czyli osłabiony lub nieregularny strumień moczu.

Jakie są przyczyny zaburzeń oddawania moczu?

Zaburzenia oddawania moczu u mężczyzn mogą mieć różne przyczyny. Jedną z głównych są problemy z prostatą, czyli inaczej gruczołem krokowym lub sterczem. Prostata umiejscowiona jest pod pęcherzem moczowym, a przez jej środek przebiega cewka moczowa. Wraz z wiekiem prostata zwiększa swoje rozmiary (określa się to mianem przerostu prostaty lub przerostem gruczołu krokowego), zaczyna uciskać na przechodzącą przez nią cewkę moczową, powodując m.in. problemy z oddawaniem moczu (przerost prostaty prowadzi także do przedwczesnego wytrysku i problemów z erekcją). To dlatego właśnie zaburzenia mikcji najczęściej dotyczą mężczyzn w podeszłym wieku, chociaż zdarzają się również u młodszych panów. Do przerostu stercza może dojść także w wyniku stanu zapalnego lub z powodu nowotworu. Przerost gruczołu krokowego może w związku z tym powodować takie problemy jak m.in. częstomocz, krwiomocz, nykturię, słaby przepływ moczu, nietrzymanie lub zatrzymanie moczu (w efekcie całkowitego zaciśnięcia cewki moczowej).

Kolejną przyczyną trudności w oddawaniu moczu mogą być infekcje układu moczowego, wywołane przez bakterie, wirusy lub grzyby. U mężczyzn infekcjom sprzyja aktywność seksualna bez zabezpieczenia, zaleganie moczu w pęcherzu lub cewnikowanie. Infekcje mogą powodować m.in. częstomocz, dysurię, pieczenie przy oddawaniu moczu lub krwiomocz.

Do zaburzeń w oddawaniu moczu może dojść również na skutek przyjmowania niektórych leków (np. moczopędnych, przeciwpadaczkowych, antydepresyjnych, czy przeciwhistaminowych), powikłań po operacji przebiegających w okolicach układu moczowego, a także uszkodzeń układu nerwowego (np. uraz rdzenia kręgowego, udar mózgu)lub chorób neurologicznych (np. choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane).

Wśród innych przyczyn zaburzeń mikcji można wymienić także:

choroby metaboliczne (np. cukrzyca);
choroby nerek (np. kamica nerkowa, kolka nerkowa);
zaburzenia psychiczne (np. częste oddawanie moczu lub zatrzymanie moczu na tle nerwowym);
nowotwory (np. rdzenia kręgowego, pęcherza moczowego, gruczołu krokowego).

Zaburzenia oddawania moczu niekoniecznie muszą wynikać z problemów zdrowotnych. W niektórych przypadkach (np. częstomoczu lub skąpomoczu) mogą być spowodowane zbyt dużą lub zbyt małą podażą płynów.

Kiedy zgłosić się do urologa?

Do urologa należy się udać w przypadku zaobserwowania u siebie jakichkolwiek niepokojących objawów związanych z funkcjonowaniem układu moczowego lub problemów z oddawaniem moczu.

Ponadto każdy mężczyzna po 40. roku życia powinien przynajmniej raz w roku odwiedzić urologa i wykonać badania profilaktyczne, szczególnie jeśli w jego rodzinie występowały przypadki raka prostaty. Badania profilaktyczne obejmują:

badanie per rectum, czyli badanie palcem końcowego odcinka jelita grubego;
USG gruczołu krokowego;
PSA – antygen swoisty dla stercza całkowity (badanie z krwi).

Powyższe badania pozwalają na ocenę gruczołu krokowego i są bardzo pomocne w diagnostyce raka prostaty.

Jak przebiega wizyta i badanie u urologa?

Podczas wizyty urolog przeprowadzi dokładny wywiad lekarski, podczas którego może zapytać o występujące objawy, stopień ich nasilenia, przyjmowane leki, choroby współistniejące, przebyte zabiegi itp. Na pewno warto pamiętać o zabraniu ze sobą dotychczasowej dokumentacji medycznej, która dostarczy lekarzowi wielu cennych informacji i na pewno ułatwi diagnostykę. Następnie urolog przejdzie do wykonania badań. W przypadku mężczyzn polegają one na ocenie zewnętrznych elementów układu płciowego, palpacyjnej i ultrasonograficznej ocenie jąder oraz badaniu per rectum. W przypadku trudności z oddawaniem moczu lekarz może zlecić dodatkowe badania laboratoryjne takie jak badanie ogólne moczu, posiew moczu oraz stężenie PSA. Jeśli i one nie okażą się wystarczające do postawienia trafnej diagnozy – konieczne może okazać się zlecenie bardziej specjalistycznych badań (np. rezonansu magnetycznego, tomografii komputerowej, czy badań urodynamicznych).

Jak się leczy zaburzenia oddawania moczu?

Metoda leczenia zaburzeń oddawania moczu zależy od rodzaju dolegliwości i przyczyn, które ją powodują.

Czasem wystarczy zmiana przyzwyczajeń i stylu życia, ponieważ niektóre problemy z mikcją mogą być wynikiem np. spożywania nieodpowiedniej (zbyt małej lub zbyt dużej) ilości płynów i dzieje się tak np. w przypadku częstomoczu lub skąpomoczu. W przypadku nykturii, czyli zbyt częstego oddawania moczu w nocy, problem może rozwiązać ograniczenie spożywania płynów wieczorem. Czasem pomocna może być także fizjoterapia urologiczna lub ćwiczenia wzmacniające mięśnie w obrębie układu moczowego.

W innych przypadkach konieczna może się okazać:

farmakoterapia (np. przy infekcjach, w przypadku łagodnego przerostu gruczołu krokowego lub innych chorób);
leczenie chirurgiczne (w przypadku znacznego przerostu gruczołu krokowego lub problemów z cewką moczową);
cewnikowanie (w przypadku zatrzymania moczu);
terapia psychologiczna (np. w przypadku problemów z mikcją na tle nerwowym);
elektrostymulacje (w przypadku zespołu pęcherza nadreaktywnego).

Podsumowanie

Zaburzenia w oddawaniu moczu mogą mieć różne przyczyny – żadnej z nich nie wolno lekceważyć. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów, należy udać się do urologa, który postawi diagnozę i zaleci odpowiednie leczenie. Pamiętaj – bagatelizowanie problemów związanych z mikcją, może stanowić zagrożenie dla zdrowia, a czasem nawet życia.

Źródła:

https://wylecz.to/uklad-moczowo-plciowy/problem-z-oddawaniem-moczu-u-mezczyzn-jakie-sa-przyczyny/

https://www.prawo.pl/zdrowie/po-40-roku-zycia-kazdy-mezczyzna-powinien-odwiedzic-urologa,235037.html

https://www.mp.pl/pacjent/objawy/51993,nykturia-czeste-oddawanie-moczu-w-nocy

https://www.mp.pl/pacjent/objawy/51990,czeste-oddawanie-moczu-przyczyny-czestomoczu

https://www.mp.pl/pacjent/objawy/51995,skapomocz

https://www.mp.pl/pacjent/objawy/51996,wielomocz

https://www.mp.pl/pacjent/objawy/51989,bezmocz

https://www.doz.pl/czytelnia/a15784-Wielomocz_poliuria__co_oznacza_i_w_jakich_chorobach_moze_sie_pojawic_Diagnostyka_i_leczenie_poliuri

https://diag.pl/pacjent/artykuly/krew-moczu-krwiomocz-oznacza-krew-moczu/

https://diag.pl/pacjent/artykuly/zatrzymanie-moczu/#8-Zatrzymanie-moczu-co-robic

https://diag.pl/pacjent/artykuly/diagnostyka-przy-dysurii-jakie-badania-nalezy-wykonac-w-przypadku-trudnosci-w-oddawaniu-moczu/