Ciążowa choroba trofoblastyczna - co to takiego?

Nawet jedna na 600 ciąż, może zakończyć się ciążową chorobą trofoblastyczną, czyli nieprawidłowym wzrostem komórek formujących łożysko w trakcie ciąży. Około 13% z nich będzie wymagała leczenia. Ciążowa choroba trofoblastyczna (GTD) odpowiednio leczona, może być całkowicie uleczalna i nie stanowić zagrożenia płodności.

Do chorób z grupy GTD należą:

• zaśniad groniasty całkowity
• zaśniad groniasty częściowy
• zaśniad inwazyjny
• rak kosmówki
• guz miejsca łożyskowego
• nabłonkowy guz trofoblastu

Ciążowa choroba trofoblastyczna to grupa schorzeń rozrostowych trofoblastu, takich jak niezłośliwe: zaśniad groniasty, czy złośliwe: zaśniad inwazyjny, rak kosmówki, guz miejsca łożyskowego. Zmiany chorobowe mogą pojawić się jako nieprawidłowa ciąża (zaśniad), po poronieniu, ciąży pozamacicznej czy nawet po kilku latach od prawidłowo donoszonej ciąży. Częściej chorują dziewczynki przed 16 rokiem życia oraz kobiety po 40 roku życia.

Objawy ciążowej choroby trofoblastycznej

Ciąża zaśniadowa, najczęstsza postać ciążowej choroby trofoblastycznej, objawia się krwawieniem z dróg rodnych w pierwszym trymestrze ciąży lub na początku drugiego trymestru, a rzadziej nudnościami i wymiotami lub podwyższonym ciśnieniem tętniczym.

Może też być podejrzewana na podstawie badania USG – nieobecność zarodka jest charakterystyczna dla zaśniadu całkowitego. W przypadku występowania takich objawów, należy niezwłocznie udać się na konsultację do specjalisty.

Mam GTD. Co dalej?

Należy niezwłocznie zgłosić się do ginekologa onkologa w celu uzyskania porady odnośnie właściwego sposobu monitorowania przebiegu choroby. Ocena poziomu hCG oraz badanie USG zwykle są wystarczające i nie ma konieczności narażania się na promieniowanie jonizujące związane z wykonywaniem tomografii komputerowej. Jednak o sposobie leczenia (monitorowania) powinien wypowiedzieć się onkolog z doświadczeniem w leczeniu ciążowej choroby trofoblastycznej.

Ciążowa choroba trofoblastyczna nie oznacza wyroku bezpłodności.
U większości pacjentek dochodzi do samoistnego wyrównania poziomu hCG, poddawane są one jedynie systematycznej kontroli i obserwacji, a po 12 miesiącach mogą ponownie starać się zajść w ciążę.

Leczenie ciążowej choroby trofoblastycznej

Co piąta pacjentka wymaga leczenia chemioterapią. Jeśli choroba nie jest zaawansowana, podaje się pojedynczy lek w dwutygodniowych cyklach aż do normalizacji poziomu hormonu hCG. Tak przeprowadzone leczenie, również, jeśli w trakcie jego trwania nastąpi zmiana leku, daje 100% szans na wyleczenie. Jeden procent pacjentek wymaga niezwłocznego włączenia wielolekowej chemioterapii ze względu zaawansowany stopień choroby trofoblastycznej. Mimo zaawansowanego stanu, szanse na całkowite wyleczenie są na poziomie 93-95%.

Ciąża zaśniadowa

Zaśniad groniasty całkowity i częściowy (ciąża zaśniadowa)

Jest to choroba, w której dochodzi do nadmiernego namnażania się komórek pochodzących z trofoblastu (w prawidłowej ciąży formujących łożysko) jednocześnie przy braku rozwoju płodu (zaśniad całkowity) lub jego nieprawidłowym rozwoju uwarunkowanym zaburzeniami genetycznymi (triploidia -zaśniad częściowy).

Ciąża nie może prawidłowo się rozwijać, a naturalny przebieg choroby może mieć groźne konsekwencje. Wdrożenie odpowiedniego postępowania i ścisła współpraca ze specjalistą daje blisko 100% szanse na pomyślny rozwój kolejnej ciąży.

Rak kosmówki

Rak kosmówki (ang. choriocarcinoma) może być następstwem ciąży zaśniadowej, może też pojawić się również nawet kilka lat po prawidłowej ciąży. Może dawać objawy związane z obecnością przerzutów do m.in. płuc, pochwy czy wątroby. Najczęściej występującymi objawami są kaszel, krwioplucie, duszność, ból w klatce piersiowej, krwawienia z dróg rodnych, bóle głowy, objawy neurologiczne oraz objawy związane z uogólnieniem choroby, czyli brak apetytu i utrata masy ciała. U kobiet w wieku rozrodczym, u których obecne są przerzuty nowotworu, a nie można ustalić jego ogniska, zaleca się zbadanie poziomu hormonu hCG. Wykonanie biopsji nie jest konieczne do rozpoczęcia terapii.

Rak kosmówki jest złośliwym nowotworem, który relatywnie szybko daje przerzuty. Jeśli u pacjentki w wieku rozrodczym występuje długotrwały kaszel, duszność, krwawienie z dróg rodnych czy spadek masy ciała, konsultacja i dalsze badania są niezbędne.

Ryc. 1. Przykład ciąży zaśniadowej ok 7-8 tyg. Zwraca uwagę brak struktur zarodka przy nieprawidłowym obrazie jamy macicy. Ponieważ nieprawidłowość ciąży jest rozpoznana bardzo wcześnie, nie obserwuje się tzw. obrazu „burzy śnieżnej” czy też „sera szwajcarskiego”. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie postępowanie zmniejsza ryzyko niepowodzenia leczenia.

Co oferujemy?

W Babka Medica udzielamy konsultacji odnośnie postępowania w ciążowej chorobie trofoblastycznej, wykonujemy niezbędną diagnostykę ultrasonograficzną i biochemiczną.

Pacjentki z GTD są konsultowane przez dr n. med. Grzegorza Szewczyka, który posiada znaczne doświadczenie w leczeniu tej rzadkiej choroby, jest członkiem EOTTD (European Organization for the Treatment of Trophoblastic Disease), współautorem europejskich zaleceń odnośnie diagnostyki i leczenia GTD (przeczytaj więcej) pomysłodawcą i współtwórcą ośrodka referencyjnego leczenia GTD.