USG jąder

USG jąder (moszny) to nieinwazyjne i całkowicie bezpieczne badanie obrazowe przeznaczone dla mężczyzn w każdym wieku. Pozwala na ocenę stanu jąder oraz najądrzy znajdujących się w worku mosznowym, a także powrózka nasiennego. USG jąder pozwala na wykrycie nawet najmniejszych patologicznych zmian i niezwłoczne wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Wskazaniem do wykonania badania jest:

• wyczuwalny guzek na jądrze,

• ból jąder,

• powiększenie lub zmiana kształtu jądra,

• obrzęk moszny,

• przebyty uraz,

• podejrzenie m.in. skrętu jądra, nowotworu, żylaków powrózka nasiennego, wodniaka jądra, przepukliny pachwinowej, zaburzeń ukrwienia jąder, niezstąpienia jąder.

Co wykrywa USG jąder?

USG jąder pozwala na wykrycie chorób nowotworowych oraz innych patologicznych zmian takich jak:

• wodniak jądra – rodzaj torbieli, która jest najczęstszą przyczyną obrzęku moszny. Powstaje zwykle w wyniku zapalenia jądra lub najądrza, nacieku nowotworu na jądra, po zabiegach operacyjnych w okolicach krocza lub po urazach moszny. Objawami wodniaka jest jednostronny obrzęk moszny nasilający się w godzinach wieczornych.

• skręt jądra – powoduje zaburzenia przepływu krwi w powrózku nasiennym (a tym samym niedokrwienie jądra) na skutek skręcenia powrózka nasiennego wraz z obrotem jądra. Objawami skrętu jądra jest jednostronny ból jądra, zaczerwieniona i bolesna w dotyku moszna. Skręt jądra może doprowadzić do niepłodności. W skrajnych sytuacjach skręt jądra może doprowadzić do jego całkowitej martwicy (tzw. zawał jądra), co może się wiązać z koniecznością jego amputacji.

• żylaki powrózka nasiennego (potocznie nazywane żylakami jąder) – to nieprawidłowo poskręcane, poszerzone i wydłużone naczynia żylne, powodujące zaburzenia w odpływie krwi z jąder. Najczęstszą przyczyną ich powstawania są nieprawidłowości w budowie zastawek w żyłach jądrowych. Nieleczone mogą prowadzić do niepłodności lub przyczynić się do pojawienia się żylaków na kończynach dolnych.

• zapalenie najądrza – ostry stan chorobowy, objawiający się jednostronnym obrzękiem i bolesnością moszny, bólem jądra. Dolegliwości mogą współistnieć lub być poprzedzone objawami zakażenia układu moczowego. Przyczyną mogą być choroby przenoszone drogą płciową, zapalenie bakteryjne, rzadziej – zapalenie wirusowe lub grzybicze.

• zapalenie jądra – najczęściej jest powikłaniem po zapaleniu najądrza. Objawy to jednostronny ból moszny i jądra, któremu mogą towarzyszyć gorączka i złe samopoczucie. Nieleczone może doprowadzić do powstania ropnia moszny, zwłóknienia najądrza, niedrożności nasieniowodu i wtórnej bezpłodności.

• stany pourazowe moszny (pęknięcia, krwiaki).

• rak jądra – wyczuwalne zgrubienie lub niebolesny guzek na jądrze, któremu mogą towarzyszyć obrzęk moszny, poczucie rozpierania i dyskomfortu w mosznie. Badanie USG pozwala wykryć guza, ocenić jego rozmiar, położenie oraz ogólną charakterystykę.

USG jąder – przygotowanie do badania

Badanie USG jąder nie wymaga specjalnych przygotowań, można je wykonać w dowolnym momencie, nie trzeba być na czczo, nie ma też potrzeby opróżniania pęcherza. Warto jednak przed badaniem zadbać o higienę tego obszaru (depilacja nie jest konieczna) oraz wziąć ze sobą zapasowy komplet bielizny na wypadek zabrudzenia jej żelem podczas badania. Wskazane jest także zabranie ze sobą wyników wcześniej wykonanych badań oraz dokumentacji medycznej. Przed wykonaniem USG jąder należy poinformować lekarza o wszystkich objawach i dolegliwościach, ponieważ mogą one mieć wpływ na przebieg badania.

USG jąder jest badaniem bezbolesnym, nieinwazyjnym i bezpiecznym, nie ma wpływu na funkcjonowanie organizmu i uszkodzenie plemników, można je wykonywać wielokrotnie u pacjentów w każdym wieku. Jedynym przeciwwskazaniem do wykonania badania są otwarte rany lub poparzenia w badanym obszarze.

USG jąder – przebieg badania

USG jąder wykonuje radiolog wykwalifikowany pod kątem diagnostyki ultrasonograficznej. Przed wykonaniem USG lekarz może przeprowadzić z pacjentem wywiad na temat stanu zdrowia oraz przeprowadzić badanie palpacyjne (dotykowe).

Badanie USG jąder wykonuje się przy użyciu tzw. sondy liniowej, generującej fale dźwiękowe o znacznie wyższej częstotliwości niż klasyczna sonda, co pozwala na uzyskanie bardziej dokładnego obrazu na ekranie i ułatwia postawienie diagnozy. Podczas badania USG jąder metodą Dopplera oceniane są również przepływy. Do aparatu USG mocowana jest specjalna przystawka dopplerowska, która umożliwia zmierzenie przepływu krwi przez naczynia. USG jąder metodą dopplerowską od zwykłego USG różni się tylko tym, że towarzyszy mu przetworzony komputerowo charakterystyczny szum krwi przepływającej przez naczynia.

USG jąder trwa zwykle kilkanaście minut. Badanie najczęściej przeprowadzane jest w pozycji leżącej. Pacjent kładzie się się na kozetce, a worek mosznowy zostaje umieszczony na podkładce z ręczników. Następnie lekarz nakłada specjalny żel (ułatwiający przenikanie ultradźwięków) na skórę oraz na głowicę aparatu ultrasonograficznego, a następnie przesuwa go po mosznie. Badanie rozpoczyna się od jądra zdrowego, a następnie bada się jądro z podejrzanymi zmianami. USG jąder pozwala lekarzowi ocenić ich wielkość, echostrukturę, unaczynienie, a także ilość płynu w worku mosznowym. Wynik w postaci zdjęć i opisu jest dostępny dla pacjenta od razu po badaniu. Otrzymane wyniki należy omówić z lekarzem prowadzącym, który w razie potrzeby zaleci odpowiednią metodę leczenia lub skieruje na pogłębioną diagnostykę.