Czy karmienie piersią ma wpływ na odporność dziecka?

Zalet karmienia piersią jest wiele, jednak największą z nich jest budowanie odporności dziecka. W jaki sposób karmienie piersią pomaga wzmocnić układ odpornościowy maluszka?

Zalety karmienia piersią

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca karmienie wyłącznie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia. Rozpoczęcie karmienia w pierwszej godzinie po urodzeniu zmniejsza śmiertelność wśród niemowląt, jednak zalet karmienia piersią jest o wiele więcej. Dzieci karmione piersią rzadziej cierpią na nadwagę lub otyłość jako dorośli oraz rzadziej chorują na cukrzycę typu 1. Dodatkowo lepiej wypadają w testach na inteligencję oraz opuszczają mniej zajęć w szkole. Jako dorośli cieszą się także wyższymi zarobkami. Co ważne, karmienie piersią przynosi również korzyści matce, w tym zmniejszenie szans zachorowania na raka jajnika lub piersi.

Chociaż karmienie piersią przedstawiane jest jako bardzo naturalna czynność, wiele młodych mam ma z tym problem. Powodem może być nawał mleczny, bolesne brodawki lub trudności dziecka z prawidłowym ssaniem. Z uwagi na cały szereg korzyści, jakie daje mleko matki, warto przed rezygnacją z tej formy karmienia poszukać pomocy laktacyjnej. Doradczyni laktacyjna (położna, pielęgniarka czy lekarka) pomoże poszukać rozwiązania problemu i rozwieje wątpliwości związane z karmieniem piersią.

Jak kształtuje się układ odpornościowy dziecka?

Kształtowanie się układu odpornościowego dziecka rozpoczyna się już w okresie płodowym. W czasie ciąży matka, poprzez łożysko, przekazuje dziecku przeciwciała. Dzięki temu w pierwszych tygodniach życia dziecko ma jeszcze odporność pozyskaną w życiu płodowym, czyli odporność wrodzoną.

Noworodek rodzi się jałowy. Od rodzaju porodu i sposobu karmienia zależy, skąd noworodek pozyska florę bakteryjną, która ma olbrzymie znaczenie dla kształtowania się odporności nabytej. Poród cesarskim cięciem utrudnia dziecku kontakt z mikrobiomem matki i powoduje, że jako pierwsze na skórze dziecka pojawiają się bakterie znajdujące się w sali szpitalnej, nie zaś te pochodzące z kanałów rodnych matki. Drugim ważnym czynnikiem jest odpowiednia dieta, ponieważ również układ pokarmowy jest jałowy. Dzięki karmieniu piersią dziecko pozyskuje potrzebne bakterie prosto z mleka matki, które ma inny skład niż mleko modyfikowane.

Kluczowe znaczenie w budowie układu immunologicznego mają dwa pierwsze lata życia dziecka, jednak odporność kształtuje się nawet do 12. roku życia.

Karmienie piersią a odporność

Rozpoczęcie karmienia już w pierwszych godzinach życia dziecka jest niezwykle ważne. Niedługo po porodzie kobieta wytwarza pierwsze mleko, czyli tak zwaną siarę. Siara jest gęstsza od normalnego mleka, ma żółte zabarwienie i jest bogata w białka, tłuszcze i ponad 250 składników, takich jak witaminy, enzymy czy hormony. To pierwsze mleko działa jak szczepionka i dostarcza noworodkowi ochrony przed wirusami i bakteriami. Wspiera również pierwsze wydalanie, dzięki czemu chroni dziecko przed ryzykiem rozwoju żółtaczki fizjologicznej.

Zapewnienie dziecku odporności jest jednym z głównych powodów karmienia piersią przez kobiety. W skład mleka matki wchodzą m.in. prebiotyki (głównie oligosacharydy), które utrzymują w równowadze mikroflorę bakteryjną dziecka, sprzyjając rozwojowi pożytecznych bakterii i jednoczesnie zmniejszając ilości drobnoustrojów chorobotwórczych. Zapobiega to m.in. biegunkom i zaparciom u dziecka.

Dziesięcioletnie badania hiszpańskich i fińskich naukowców pozwoliły poznać wszystkie mikroorganizmy dostarczane z mlekiem matki (jest ich ponad 700). Wśród nich znajdują się m.in. bakterie lactobacillus, stanowiące ważny element flory bakteryjnej. Mleko matki zawiera również białka oraz enzymy. W mleku matki można znaleźć witaminy A i C odpowiedzialne za wspomaganie odporności. Karmienie piersią zmniejsza ryzyko wystąpienia infekcji u dzieci oraz wpływa na budowanie ich odporności w wieku późniejszym.

Dieta matki a odporność dziecka

Karmienie piersią ma bardzo duże znaczenie dla budowania układu odpornościowego dziecka, ale kluczowa jest tutaj dieta matki karmiącej. Pełna cukrów i tłuszczy dieta źle wpłynie na odporność maluszka. Lepiej sięgnąć po zróżnicowane potrawy bogate w składniki odżywcze. W diecie matki karmiącej powinny znaleźć się produkty z kwasami omega 3, żelazem oraz witaminą D.

Warto również skonsultować się z pediatrą w sprawie budowania odporności noworodka, ponieważ nie wszystkie niezbędne elementy (na przykład witamina K) występują w mleku matki i może być konieczna odpowiednia suplementacja.

autorka: Marta Śniegocka